حمله خواب یا نارکولپسی یکی از انواع اختلالات خواب است که در دسته کژخوابی‌ها و اختلالات اولیه قرار دارد. در نارکولپسی فرد در طول روز بدون دلیل و ناگهانی به خواب می‌رود. به طور مثال فردی را تصور کنید که در هنگام صحبت کردن، راه رفتن یا رانندگی ناگهان به خواب رفته و حدود 15 الی 20 دقیقه بعد از خواب بیدار می‌شود اما از اتفاق پیش آمده هیچ چیز به یاد نمی‌آورد. نارکولپسی ممکن است به علت کمبود تولید ماده شیمیایی به نام هیپوکرتین توسط مغز رخ دهد. هیپوکرتین مسئول تحریک، بیداری و اشتها است که ترشح آن باعث بیدار ماندن بهنجار انسان در طول روز می‌شود. میزان تولید این ماده در مغز افراد مبتلا به نارکولپسی کمتر است. از آنجایی که درمان قطعی برای این اختلال وجود ندارد، باید سبک زندگی سالم و کمک گرفتن از یک روانشناس را در دستور کار خود قرار دهید.
منبع: حمله خواب چیست
حمله خواب یا نارکولپسی چیست؟
نارکولپسی یکی از انواع اختلالات خواب است که بر کنترل خواب و بیداری تأثیرگذار می‌باشد. افراد مبتلا به حمله خواب در طول روز زیاد و بدون کنترل می‌خوابند. این میل ناگهانی و مقاومت ناپذیر به خواب ممکن است درهنگام هر فعالیت و در هر زمانی در روز رخ دهد. نارکولپسی ممکن است در هر سنی آشکار شود اما معمولا در سن 15 تا 25 سالگی شروع می‌شود و پس از 60 سالگی کاهش می‌یابد. در بسیاری از موارد حمله خواب قابل تشخیص و درمان نیست. همچنین علاوه بر بزرگسالان کودکان و نوجوانان هم مستعد ابتلا به این اختلال هستند.
در یک چرخه خواب معمولی ما در ابتدا وارد مراحل اولیه خواب، سپس مراحل خواب عمیق‌تر و در آخر وارد مرحله حرکت سریع چشم (REM) می‌شویم. افرادی که از نارکولپسی رنج می‌برند، تقریبا بلافاصله در چرخه خواب قرار می‌گیرند.
چه دلایلی باعث نارکولپسی می‌شود؟
علت این بیماری شناخته شده نیست، اما دانشمندان ژن‌ها و ناهنجاری‌هایی در نقاط مختلف مغز را شناسایی کرده‌اند که با این اختلال مرتبط هستند. این ژن‌ها وظیفه تولید مواد شیمیایی در مغز را دارند که مربوط به سیگنال‌های خواب و بیداری هستند. همچنین نارکولپسی ممکن است به علت کمبود تولید ماده شیمیایی به نام هیپوکرتین توسط مغز رخ دهد. هیپوکرتین مسئول تحریک، بیداری و اشتها است که ترشح آن باعث بیدار ماندن بهنجار ارگانیسم در طول روز می‌شود و کسانی که اختلال حمله خواب دارند میزان تولید این ماده در مغز آن‌ها کمتر است.
برای آگاهی بیشتر در زمینه مشکلات خواب کلیک کنید.
علائم حمله خواب
از علائم حمله خواب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. توهم
برخی افراد مبتلا به حمله خواب گاهی اوقات و بدون دلیل احساس خوشی، سرزندگی، ترس، توهم‌های دیداری و شنیداری می‌کنند. این توهمات می‌تواند در هنگام خواب و بیداری رخ دهد.
2. خواب کوتاه
یک دوره زمانی بسیار کوتاه از خواب است که هنگام انجام فعالیت‌‌ها مثل صحبت کردن، ورزش، راه رفتن و حتی رانندگی اتفاق میافتد و فرد پس از بیداری، چیزی به خاطر نمی‌آورد.
3. بیداری در شب از علائم حمله خواب
افراد مبتلا به حمله خواب ممکن است در طول شب دچار بی‌خوابی، گرگرفتگی، افزایش ضربان قلب و افزایش سطح هوشیاری گردند.
4. کاهش ناگهانی تن ماهیچه‌ای
این وضعیت، کاتاپلکسی نام دارد و می‌تواند باعث ایجاد برخی تغییرات فیزیکی از جمله لکنت زبان تا ضعف کامل ماهیچه‌ها شود و ممکن است تا چند دقیقه طول بکشد. کاتاپلکسی غیرقابل کنترل است و بر اثر احساسات شدیدی مانند خنده یا هیجان و یا گاهی ترس، تعجب و یا خشم اتفاق میافتد.
5. فلج خواب از علائم حمله خواب
افراد مبتلا به حمله خواب اغلب توانایی حرکت یا صحبت هنگام خواب یا بیداری را ندارند. زمان آن معمولا کوتاه است و از چند ثانیه تا چند دقیقه می‌باشد. ممکن است فرد از این وضعیت آگاه باشد اما به سختی آن را به یاد بیاورد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان بی خوابی کلیک کنید.
نحوه تشخیص نارکولپسی یا حمله خواب
بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی فرد خواب آلودگی مفرط با نفود خواب (REM) در حالت بیداری دارد که این دوره‌ها باید حداقل 3 بار در هفته و در مدت 3 ماه رخ دهد. پس از تشخیص اولیه، ممکن است پزشک شما را به متخصص خواب برای ارزیابی بیشتر ارجاع دهد که لازم است فرد یک شب برای بررسی روند خواب در مرکز بماند.
1. تاریخچه خواب
پزشک اطلاعاتی راجع به تاریخچه خواب شما جمع آوری می‌کند و از طریق تکمیل پرسشنامه و پرسیدن سوالات کوتاه میزان خواب آلودگی شما را اندازه گیری می‌کند. برای مثال، شما در یک مقیاس عددی نشان می‌دهید که چقدر احتمال دارد که در وضعیت‌های خاصی مثل راه رفتن تمایل به خواب داشته باشید.
2. پیشینه خواب
ممکن است پزشک از شما بخواهد تا یک یادداشت روزانه از برنامه خواب خود را به مدت یک یا دو هفته یادداشت کنید. اغلب، علاوه بر این گزارش خواب، پزشک از شما می‌خواهد که یک اتیگراف بپوشید. این دستگاه مانند یک ساعت مچی است که دوره‌های فعالیت و استراحت را اندازه گیری می‌کند. همچنین یک اندازه گیری غیرمستقیم از زمانی که خواب هستید را نشان می‌دهد.
تست خواب پلی سومنوگرافی
این تست، سیگنال‌های مختلفی را در طول خواب و با استفاده از نصب الکترودهایی بر روی سر اندازه گیری می‌کند. برای این تست، شما باید یک شب را در یک مرکز پزشکی بستری شوید. این آزمایش فعالیت الکتریکی مغز، قلب و حرکت ماهیچه‌های فرد و میزان تنفس را اندازه گیری می‌کند.
چگونگی درمان حمله خواب
حمله خواب درمان قطعی ندارد اما با رعایت یک سری موارد و پیگیری مستمر توسط پزشک می‌توان آن را کنترل کرد که بهترین راه تغییر سبک زندگی و ایجاد چند عادت موثر است. توجه داشته باشید که برای داشتن یک سبک زندگی سالم لازم است تا موارد زیر را رعایت کنید.
_ به طور منظم ورزش کنید و رژیم غذایی سالمی در پیش بگیرید.
_ از مصرف کافئین، الکل و سیگار اجتناب کنید.
_ اگر هنگام ظهر تصمیم به خوابیدن گرفتید از چرت‌های کوتاه مدت بهره ببرید.
_ احساسات خود را کنترل کنید و آرامش داشته باشید.
_ در صورتی که اطرافیان می‌توانند به شما کمک کنند آن‌ها را از مشکل خود آگاه سازید.
_ از مصرف داروهایی که باعث خواب آلودگی شما می‌شود بپرهیزید.
_ کارهای سنگین خود را به بخش‌هایی تقسیم کرده و آن‌ها را سبک تر کنید.
1. کمک گرفتن از روانشناس
افرادی که دچار اختلال نارکولپسی هستند ممکن است به خاطر شرایطی که دارند سعی کنند از دیگران دوری کنند و گوشه گیر شوند. در این شرایط فرد مستعد ابتلا به اختلال افسردگی می‌شود. همچنین ممکن است که فرد در انجام فعالیت‌های روزمره نیز دچار مشکل شود که در این صورت فرد نیاز به مشاوره درمانی و یا گروه درمانی دارد. برای اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.
2. تاثیر دارودرمانی
داروهایی مانند آمفتامین که به نوعی داروی محرک تلقی می‌شوند در کاهش علائم حمله خواب مانند کاتالپسی موثر بوده و آن را کاهش می‌دهند. همچنین داروهایی که برای درمان افسردگی بکار می‌روند ممکن است تاثیرگذار باشند. توجه داشته باشید که دارو درمانی باید در کنار مشاوره روانشناسی و تغییر شیوه و سبک زندگی رخ دهد. برای دریافت مشاوره در زمینه حمله خواب میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران تماس بگیرید.
منبع: حمله خواب چیست