وسواس پوست کنی یک اختلال روانی است که طی آن فرد مبتلا به طور مداوم به کندن پوست صورت یا بدن خود می‌پردازد. کندن پوست باعث زخم‌های جدی بر روی بدن شده و حتی ممکن است با خونریزی همراه شود و زیبایی فرد را تحت شعاع قرار دهد. طبق آمارها شیوع این اختلال کمتر از دو درصد بوده و میزان آن در زنان بیشتر از مردان است. شناخت دلایل و نشانه‌های این اختلال به افراد کمک می‌کند که آن را شناسایی کرده و برای درمان آن به روانشناس مراجعه کنند. حال سوال این است که آیا اختلال پوست کنی درمانی هم دارد؟ برای بهبود آن از چه راهکارهایی می‌توان استفاده کرد؟ در ادامه مقاله به بررسی کامل اختلال وسواس پوست کنی می‌پردازیم.
منبع: وسواس پوست کنی
اختلال وسواس پوست کنی چیست؟
کندن پوست یا زخم برای اکثر انسان‌ها رخ می‌دهد اما این اتفاق در برخی‌ها مزمن است. افراد با اختلال وسواس پوست کنی به طور مداوم و به صورت غیر ارادی به کندن پوست خود می‌پردازند. کندن مکرر پوست، زخم‌های موجود را تحریک کرده و باعث شکل گیری زخم‌های جدید نیز می‌شود. برخی مواقع شدت اختلال به قدری است که فرد ساعت‌ها به کندن پوست خود می‌پردازد و حتی ممکن است با خونریزی و زخم‌های جدی و گسترده مواجه شود که در این صورت فرد نیاز دارد تا به اورژانس مراجعه کند.
برای آگاهی بیشتر در زمینه وسواس کلیک کنید.
نشانه‌های وسواس پوست کنی
وسواس پوست کنی نشانه‌هایی دارد. بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری بیماری‌های روانی این نشانه‌ها شامل موارد زیر هستند.
_ فرد به طور مداوم در حال کندن و خراش دادن پوست خود است به طوری که منجر به زخم و جراحت می‌شود.
_ فرد علاقه‌ای به انجام این کار ندارد و بارها برای جلوگیری از آن تلاش کرده است.
_ فرد در اثر این اختلال دچار آسیب‌های پوستی شده باشد.
_ این اختلال در اثر بیماری‌های جسمی (همچون گال و سایر مشکلات پوستی) و یا مصرف مواد مخدر به وجود نیامده باشد.
_ سایر اختلالات روانی باعث بروز این اختلال نباشند. مثلا فرد، مبتلا به اسکیزوفرنی یا سایر اختلالات سایکوتیک نباشد.
توجه داشته باشید که این موارد نشانه قطعی اختلال پوست کنی نیستند و نباید به صرف مشاهده چند مورد، برچسب اختلال را به خود و یا اطرافیان بزنید. تشخیص قطعی تنها بر عهده پزشک متخصص و با بررسی همه جوانب و شرایط است. این نشانه‌ها تنها به منظور افزایش آگاهی شما است. در صورتی که به داشتن این اختلال در خود یا نزدیکان‌تان شک کرده‌اید، به یک روانشناس مراجعه کنید.
دلایل اختلال وسواس پوست کنی
وسواس پوست کنی دلایلی دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
1. سایر اختلالات روانی
همراهی اختلال پوست کنی با برخی دیگر از اختلال‌ها شایع است. مثلا افرادی که وسواس فکری دارند، پوست خود را می‌کنند تا آلودگی‌ها و کثیفی‌های پوست را از بین ببرند و یا افراد مبتلا به اختلال خود زشت انگاری برای برطرف کردن نقایص بدنی‌شان دچار وسواس پوست کنی می‌شوند. اختلالاتی همچون افسردگی و اضطراب نیز می‌توانند زمینه ساز اختلال پوست کنی شوند.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه وسواس فکری عملی کلیک کیند.
2. نظریه روانکاوی
طبق این نظریه فرد مبتلا، خشم بسیار زیادی در ناخودآگاه خود دارد. این خشم می‌تواند مربوط به محیط و یا هرچیز دیگری باشد. فرد نمی‌تواند خشم خود را به صورت صحیح تخلیه کند و در نتیجه با کندن و خراش دادن پوست بدن، این تنش را از بین می‌برد.
3. استرس بالا
استرس و اضطراب در تمام انسان‌ها وجود دارد. اما برای اینکه استرس بر ابعاد مختلف زندگی تاثیر نگذارد، لازم است که آن را به خوبی کنترل کرد. برخی از افراد در کنترل استرس خود ناتوان هستند و برای سرکوب آن شروع به کندن پوست صورت و بدن خود می‌کنند.
4. دلیل زیستی
افزایش سطح دوپامین در مغز با تغییرات هیجانی و شناختی همراه است. هر محرکی که سطح دوپامین را بالا ببرد، ممکن است باعث اختلال پوست کنی شود. مثلا فردی در اثر مصرف مواد مخدری همچون کوکائین و شیشه توهم زده و تصور می‌کند که حشرات زیر پوستش در حال حرکت هستند. در نتیجه برای خارج کردن آن‌ها پوست بدن خود را می‌کند.
درمان اختلال پوست کنی
اولین قدم برای درمان، شناسایی علت بروز اختلال است. روانشناس با روش‌های تشخیصی مخصوص، علت اختلال را پیدا کرده و مناسب ترین روش درمانی را انتخاب می‌کند. روش‌های درمانی شامل موارد زیر هستند.
1. روان درمانی
این روش شایع‌ترین و کاربردی‌ترین درمان برای اختلال وسواس پوست کنی است. درمان شناختی رفتاری و روانکاوی از انواع روش‌های روان درمانی هستند. یکی دیگر از این روش‌ها، وارونه سازی عادت است که طی آن عادت فرد به کندن پوست با یک رفتار دیگر جایگزین می‌شود. آموزش مهارت‌های کنترل استرس در بهبود این اختلال نقش بسیار زیادی دارند. همچنین در بسیاری از مواقع لازم است که فرد مبتلا به طور مداوم دستکش دست کند تا آسیب به پوست خود نرساند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره وسواس کلیک کنید.
2. دارودرمانی
تاثیر دارو در درمان اختلال وسواس پوست کنی چندان زیاد نیست اما در صورت لزوم از دارو نیز استقاده می‌شود. داروهایی که در درمان اختلال وسواس اجباری موثر واقع شده‌اند، در این اختلال نیز کاربرد دارند. از این داروها می‌توان به دوکسپین، کلومپرامین، نالتروکسون، اولانزاپین و پیموزید اشاره کرد.
برای آشنایی بیشتر در زمینه درمان وسواس کلیک کنید.
راهکارهای موثر در بهبود اختلال وسواس پوست کنی
با انجام برخی کارها میتوانید این اختلال را تا حدی کاهش دهید.
_ ورزش کردن باعث تخلیه انرژی و کاهش استرس شده و درنتیجه نیاز به کندن پوست را از بین می‌برد.
_ تمرین یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق باعث کاهش استرس و اضطراب می‌شوند.
_ آینه ها را بپوشانید تا نقص‌های پوست خود را نبینید چرا که بسیاری از افراد برای از بین بردن مشکلات و ناهنجاری‌ها شروع به کندن پوست خود می‌کنند.
_ ابزارهایی همچون موچین، ناخون گیر و قیچی را از دسترس خود خارج کنید تا وسیله‌ای برای کندن پوست نداشته باشید.
_ برای بهبود زخم‌ها از روغن نارگیل یا ژل آلوئه ورا استفاده کنید. برای دریافت مشاوره در زمینه وسواس پوست کنی میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران تماس بگیرید.
منبع: وسواس پوست کنی