خودکشی یکی از معضلات مهم در جوامع است که آمار آن روز به روز افزایش می‌یابد. متخصصان همواره به دنبال علل خودکشی هستند تا از بروز آن پیشگیری کنند. فردی که تصمیم به خودکشی می‌گیرد فشار روانی بسیار بالایی را تجربه کرده و به مرحله‌ای رسیده که مرگ را به زندگی ترجیح می‌دهد. هر فردی می‌تواند برای خود دلیلی داشته باشد؛ دلایلی که شاید با هوشیاری اطرافیان و مداخله زود هنگام، به راحتی از بین برود و دیگر نیازی به جان باختن یک انسان نباشد. اکثر افرادی که قصد خودکشی دارند نشانه‌هایی از خود بروز می‌دهند که با شناخت این نشانه‌ها و دلایل خودکشی میتوانید نسبت به مشکلات عزیزان خود آگاه‌تر باشید و از بروز یک فاجعه جلوگیری کنید.
منبع: علل خودکشی
تعریف خودکشی
خودکشی یک عمل عمدی است که به مرگ فرد منجر خواهد شد. همچنین یک رفتار پیچیده است و از افکار مربوط به خودکشی شروع شده و تا اقدام به انجام آن ختم می‌شود. فرد ممکن است در اثر خودکشی جان خود را از دست بدهد و یا تنها آسیب ببیند. افراد به دلایل بسیار زیادی دست به خودکشی می‌زنند که در ادامه مقاله به طور کامل بررسی خواهد شد.
آیا خودکشی یک معضل اجتماعی است؟
خودکشی یکی از معضلات مهم در تمام جوامع است و حتی می‌توان آن را یک انحراف اجتماعی محسوب کرد. امروزه خودکشی رو به افزایش است و تعداد بسیاری از افراد جان خود را به این علت از دست می‌دهند. خودکشی باعث می‌شود که نظم و انسجام جامعه برهم بخورد و نه تنها خود فرد که خانواده او نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند و حتی ممکن است آن‌ها نیز تبدیل به بخشی از زنجیره خودکشی شوند. خودکشی نشانه‌ای از فشار روانی شدید است یعنی اینکه تعادل شخصیتی فرد به هم خورده است. فشار روانی به دلایل بسیاری زیادی ایجاد می‌شود که باید مورد بررسی قرار گیرد.
خودکشی چه نشانه‌هایی دارد؟
امروزه خودکشی در بین جوانان بسیار شایع شده است. بسیاری از افراد برای فرار از احساسات منفی خود همچون ناامیدی، ترس و فشارهای روانی اقدام به خودکشی می‌کنند. در حالی که اطرافیان می‌توانند با شناسایی و درک مشکلات کمک زیادی به بهبود حال فرد کنند. به طور معمول افرادی که قصد خودکشی دارند نشانه‌هایی از افکار خود نشان می‌دهند. این نشانه‌ها شامل موارد زیر هستند.
_ علائم افسردگی
_ منزوی شدن
_ عدم تمایل به وقت گذرانی با دوستان و خانواده
_ یاس و ناامیدی آشکار
_ بی‌علاقگی نسبت به فعالیت‌های لذت بخش گذشته
_ افکار منفی نسبت به خود و کاهش اعتماد به نفس
_ صحبت کردن در مورد مرگ و وصیت کردن
_ سابقه خودزنی و خودکشی
_ انجام کارهایی همچون مرتب کردن مال و اموال و کارهای مربوط به بیمه
برای آشنایی بیشتر در زمینه علائم افسردگی کلیک کنید.
علل خودکشی
هر فردی تحت تاثیر دلایل شخصی خود تصمیم به این عمل می‌گیرد و این دلایل بین افراد مختلف فرق می‌کند. اما به طور کلی خودکشی چند دلیل اصلی دارد که به شرح زیر می‌باشند.
1. عدم سازگاری از علل خودکشی
سازگاری یک مهارت است که باعث سازگار شدن فرد با شرایط موجود می‌شود. تمام افراد ممکن است با شرایط ناگوار در زندگی مواجه شوند اما همه آن‌ها اقدام به خودکشی نمی‌کنند. در نتیجه عوامل متعددی همچون نحوه تربیت والدین، آموزش‌های مدرسه و میزان ظرفیت فرد باعث بروز این رفتار می‌شود. برخی‌ها مهارت سازگاری را کسب نمی‌کنند و در شرایط سخت خود را به دست مرگ می‌سپارند.
2. مشکلات روانی از علل خودکشی
اختلالات روانی یکی از مهم ترین دلایل خودکشی افراد است. بیماری‌هایی همچون افسردگی، اسکیزوفرنی، دو قطبی و… به خودی خود به روان فرد فشار بسیاری وارد می‌کنند. از طرف دیگر نشانه‌های بیماری روانی با تغییرات رفتاری همچون پرخاشگری همراه است. در نتیجه اطرافیان نیز با فرد بیمار رفتار آرامی ندارند و فشار روانی او چند برابر می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات روانی کلیک کنید.
3. خشم از علل خودکشی
احساس خشم در برخی از افراد به قدری شدید است که در برخی از موقعیت‌ها نمی‌توانند به خشم خود غلبه کنند و دست به خودکشی می‌زنند. مثلا فردی که در رابطه عاطفی خود شکست می‌خورد و به دلیل خشم زیاد نسبت به فرد مقابل، اقدام به خودکشی می‌کند.
4. تنهایی و ناامیدی از علل خودکشی
برخی از افراد احساس می‌کنند که بسیار تنها هستند و هیچکس به مردن یا زنده بودن آن‌ها اهمیتی نمی‌دهد. این افراد نسبت به آینده خود و بهبود شرایط امیدی ندارند و برای فرار از این احساسات منفی دست به خودکشی می‌زنند. ناامیدی نسبت به زندگی یکی از مهم‌ترین دلایل خودکشی است.
5. مشکلات جسمی از علل خودکشی
احتمال اقدام به خودکشی در افرادی که بیماری‌های مزمن و شدید جسمی دارند یا پس از یک اتفاق سلامت خود را از دست داده‌اند، بسیار بالا است. برخی از این افراد به دلیل تغییر ناگوار شرایط زندگی شان، نمی‌توانند وضع موجود را تحمل کنند و تصمیم به خودکشی می‌گیرند.
6. روابط غلط از علل خودکشی
روابط عاطفی نادرست در افرادی که از نظر شخصیتی تعادل و ثبات ندارند باعث فشار روانی و آسیب شدید می‌شود. مثلا روابط عاشقانه غلط در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی یا نوجوانان با آسیب بسیار زیادی همراه است و ممکن است که فرد در اثر شکست در این روابط به خودکشی فکر کند.
7. مصرف مواد مخدر از علل خودکشی
مواد مخدر تاثیر مستقیم بر مغز و ادراک‌های فرد دارد. برای مثال فردی که مواد توهم‌زا مصرف می‌کند، بر رفتار خود کنترلی ندارد و ممکن است اقدام به خودکشی کند. از طرف دیگر مصرف مواد پیامدهای بسیار زیادی دارد و برخی از افراد برای فرار از این مشکلات خودکشی می‌کنند. از دیگر دلایل شایع خودکشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
_ از دست دادن عزیزان
_ شکست‌های متعدد در زندگی
_ استرس و اضطراب مداوم
_ احساس بی ارزشی
_ مشکلات شدید مالی همچون ورشکستگی و از دست دادن شغل
_ تجربه سوءاستفاده و تجاوز جنسی
برای آگاهی بیشتر در زمینه خودکشی و علائم خودکشی کلیک کنید.
علل خودکشی | راهکارهای جلوگیری از خودکشی
ممکن است برخی از افراد با خود فکر کنند کسی که نشانه‌های خودکشی را دارد واقعا این کار را انجام نمی‌دهد و او را جدی نگیرند. اما اینطور نیست و در اکثر مواقع فرد تصمیم خود را عملی می‌کند. پس بهتر است پس از مشکوک شدن به فرد اقدامات احتیاطی را انجام دهید.
1. صحبت کردن
اگر متوجه شدید که یکی از نزدیکان‌تان تصمیم به خودکشی دارد با او صحبت کنید. در مورد مرگ و خودکشی از او سوال بپرسید. این کار باعث جدی‌تر شدن تصمیم فرد نخواهد شد. حتی این کار زمینه‌ای است برای اینکه با شما درد و دل کند و مشکلات خود را بگوید.
2. از محدوده خود فراتر نروید
فردی که تصمیم به خودکشی دارد از فشار روانی بسیار بالایی رنج می‌برد و بسیار حساس و آسیب پذیر است. توجه کنید که نکند شما هم باری به مشکلات او اضافه کنید. مثلا قولی به او بدهید که عمل به آن در توانایی شما نباشد. در این صورت حس ناامیدی و سرشکستگی او جدی‌تر خواهد شد.
3. توجه بدون شرط
قضاوت کردن را کنار بگذارید و تنها به او نشان دهید که دوستش دارید و وجود او برای شما اهمیت بسیار زیادی دارد. بسیاری از افرادی که قصد خودکشی دارند در واقع تنها هستند و نیاز به محبت دارند. اگر احساس می‌کنید که یکی از عزیزان‌تان ناراحت است، به جمله “خوبم” از طرف او اعتماد نکنید چرا که ممکن است فرد حوصله صحبت کردن را نداشته باشد. به اون توجه کنید تا متوجه علاقه و توجه شما بشود.
4. آموزش سازگاری
کسانی که زمینه بی ثباتی روانی و خودکشی را داشته‌اند نیاز اساسی به آموزش سازگاری دارند. این افراد باید یاد بگیرند که در شرایط ناگوار مقاومت کرده و به راحتی پا پس نکشند. آموزش مهارت‌های حل مساله و سازگاری توسط روانشناس به فرد کمک می‌کند تا در هنگام مشکل به خوبی شرایط را کنترل کرده و به راحتی تسلیم مرگ نشود.
5. کمک گرفتن از متخصص
تصمیم به خودکشی یک مشکل بسیار جدی می‌باشد و لازم است که در این زمینه یک متخصص به صورت حرفه‌ای مداخله کند. روانشناس می‌تواند به شما بگوید که چگونه با او برخورد کنید و یا خود به صورت مستقیم وارد عمل شده و با فرد صحبت کند. روانشناس ریشه مشکلات را شناسایی کرده و او را در جهت حل مشکل‌هایش راهنمایی می‌کند. همچنین برخی مواقع فرد به دارو درمانی نیاز دارد. در این صورت با تجویز پزشک داروهایی تجویز می‌شود تا با مصرف آن‌ها، وضعیت روانی فرد بهبود یابد. برای دریافت مشاوره در زمینه علل خودکشی میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران تماس بگیرید.
منبع: علل خودکشی