افراد به دلایل مختلفی ممکن است در زندگی خود به گوشه گیری و انزوا طلبی روی بیاورند. گاهی اوقات این محیط اجتماعی است که با ایجاد فقر و فاصله طبقاتی برخی افراد را به کناری می‌راند و باعث کوچک شدن دایره ارتباطی آن‌ها می‌شود. در برخی موارد نیز عوامل درون روانی نظیر احساس درک نشدن در محیط و ترس از حضور در اجتماع منجر به این انزوا طلبی در افراد می‌شوند. انزوا طلبی یکی از نشانه‌های مهم افسردگی است و استفاده از داروهای ضدافسردگی در کنار روان درمانی به بهبود علائم کمک می‌کند. در ادامه به بررسی بیشتر انزواطلبی و درمان آن خواهیم پرداخت، پس با ما همراه باشید.
منبع: گوشه گیری و انزوا طلبی
علل گوشه گیری و انزوا طلبی
شاید برای مردم عادی که ارتباطات طبیعی و روزمره خود را دارند این سؤال پیش بیاید که چرا برخی افراد تمایلی به حضور در جمع ندارند و انزوای شخصی را ترجیح می‌دهند. در جواب این سؤال باید گفت که عوامل بسیاری در زمینه تمایل به گوشه گیری نقش دارند. به طور کلی این عوامل را می‌توان به دو دسته علل محیطی و علل درون روانی تقسیم کرد.
مسائلی نظیر فاصله طبقاتی، فقر زیاد و اجبار برای کار کردن در ساعات طولانی از جمله عوامل محیطی هستند که به طور خودکار می‌توانند افراد یک جامعه را ایزوله کرده و آن‌ها را به تنهایی بکشانند. اما فارغ از این، عوامل دیگری نیز وجود دارند که از مسائل درون روانی فرد نشات می‌گیرند و منجر به منزوی شدن فرد می‌شوند. از جمله مهم‌ترین این عوامل می‌توان به اختلالاتی نظیر افسردگی، اضطراب اجتماعی و سوءمصرف مواد اشاره کرد.
1. گوشه گیری و انزوا طلبی جنبه‌هایی از افسردگی
در اختلال افسردگی ناتوانی در لذت بردن از زندگی و دچار بودن به خلق غمگین از جمله مهم‌ترین عللی هستند که فرد را بیش از پیش به تنهایی و گوشه گیری سوق می‌دهند. در واقع در این شرایط بیمار احساس می‌کند که نمی‌تواند همانند دیگران در جمع احساس خوشایندی داشته باشد و به همین خاطر ترجیح می‌دهد در انزوا به سر ببرد.
برای آگاهی بیشتر در زمینه علائم افسردگی کلیک کنید.
2. گوشه گیری و انزوا طلبی علائمی از اختلال اضطراب اجتماعی
آنچه در اختلال اضطراب اجتماعی باعث گوشه گیری می‌شود اضطراب فرد از قرار گرفتن در برابر عموم و ترس از شرمنده شدن است. این ترس می‌تواند آنقدر شدید شود که حتی قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی کوچک نیز برای فرد بسیار آزاردهنده به نظر برسد و در نتیجه او روز به روز انزوا و تنهایی بیشتری را تجربه کند.
3. گوشه گیری و انزوا طلبی پیامد درگیری با سوءمصرف مواد
یکی دیگر از دلایل مهمی که منجر به گوشه گیری افراد می‌شود درگیری آن‌ها با مصرف الکل و مواد است. مصرف از دو وجه می‌تواند به تغییرات خلقی و تمایل به انزوا منجر شود. یک وجه آن مرتبط به تأثیرات جسمانی مواد است و وجه دیگر آن به تأثیرات روانی ناشی از مصرف مواد مربوط می‌شود.
در واقع در بسیاری از موارد به خصوص در کسانی که مواد مخدر سنتی نظیر تریاک، شیره و هروئین مصرف می‌کنند تغییرات ظاهری نظیر لاغری مفرط، قرمزی چشم‌ها یا زرد شدن صورت رخ می‌دهند که توجه اطرافیان را برمی‌انگیزند. افراد معتاد برای آنکه مسئله مصرف مواد را از دیگران پنهان کنند بیشتر تلاش می‌کنند تا در جمع‌ها حضور پیدا نکنند تا دیگران در مورد این وضعیت باخبر نشوند.
از سوی دیگر مصرف بسیاری از مواد برخلاف آثار شادی‌آوری که در کوتاه مدت دارند در بلند مدت منجر به تخریب وضعیت روان می‌شوند و افسردگی را به بار می‌آورند. گوشه گیری به عنوان علامتی از افسردگی در افراد مصرف کننده مواد به طور رایجی دیده می‌شود.
4. گوشه گیری و انزوا طلبی علامتی از اختلالات شخصیتی
برخی از مبتلایان به اختلالات شخصیتی نظیر شخصیت اسکیزوئید تمایل بسیاری به گوشه گیری دارند. تفاوت آن‌ها با سایر افراد درگیر در اختلالات روانی این است که نه تنها از انزوای خود احساس ناراحتی نمی‌کنند بلکه بالعکس از ارتباطات اجتماعی منزجر هستند و تمایلی به آن ندارند. در نتیجه آن‌ها دائماً ترجیح می‌دهند تنها باشند و حتی مسائلی نظیر ازدواج و تشکیل خانواده نیز موجب پریشانی آن‌ها می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات روانی کلیک کنید.
5. گوشه گیری و انزوا طلبی بازتابی از سبک شخصیتی فرد
گوشه گیری و انزوا طلبی همواره نشانه‌ای از یک اختلال در وضعیت سلامت روان نیستند. بسیاری از افراد به طور خفیف همواره از این ویژگی برخوردارند و به طور کلی تنهایی را به حضور در جمع ترجیح می‌دهند. این مسئله می‌تواند نشانه‌ای از سبک‌های شخصیتی خاص نظیر درونگرایی باشد و در صورتی که به وضعیت افراطی و آسیب‌زا تبدیل نشود نگران کننده نیست.
درمان راهی برای بازگشت به زندگی اجتماعی
برای غلبه کردن به گوشه گیری و درمان آن لازم است که علت اصلی ایجاد کننده انزواطلبی مورد شناسایی قرار بگیرد. در این شرایط لازم است که به یک روانشناس مراجعه کنید تا بتوانید در مورد وضعیت روانی خود به بینش بیشتری دست یابید. برای مثال اگر روانشناس تشخیص دهد که شما در پی ابتلا به اضطراب اجتماعی دچار گوشه گیری و افسردگی شده‌اید با استفاده از روش‌های درمانی این اختلال می‌تواند به شما کمک کند که بر مشکل انزوا طلبی خود نیز غلبه کند.
در برخی موارد که این مشکل از خلق بسیار پایین و افسرده ناشی می‌شود ممکن است روانشناس شما را به یک روانپزشک ارجاع دهد تا در کنار روان درمانی با دریافت داروهای ضد افسردگی مناسب روحیه خود را بهبود ببخشید و جلسات مشاوره را با سهولت بیشتری پیگیری نمایید. دارودرمانی و روان درمانی با بالا بردن احساس شادی و در شما کمک می‌کنند که بتوانید راحت‌تر در فعالیت‌های اجتماعی درگیر شوید و بیشتر از آن‌ها لذت ببرید. برای اطلاعات بیشتر در زمینه داروهای ضد افسردگی کلیک کنید.
سؤالات متداول
– انزوا طلبی در نوجوانان چه علتی دارد؟
در دلایل گوشه گیری نوجوانان نیز همان عللی که در طول متن ذکر شد نظیر افسردگی، اضطراب اجتماعی، مصرف مواد و … می‌توانند دخیل باشند. همچنین نوجوانانی که اعتماد به نفس پایینی دارند و تلاش‌های ناموفقی در جهت پذیرفته شدن در گروه دوستان داشته‌اند نیز تا حد زیادی گوشه گیر می‌شود که این شرایط به هشیاری و مراقبت والدین نیاز دارد. مراجعه به یک روانشناس متخصص در حیطه کودک و نوجوان در این شرایط تا حد زیادی می‌تواند به شما کمک کند. برای دریافت مشاوره در زمینه گوشه گیری و انزوا طلبی میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران تماس بگیرید.