دعوای والدین چه تأثیری روی کودکان می‌گذارد؟ دعوای بین زوجین امری اجتناب ناپذیر و طبیعی است. حتی خوشبخت‌ترین زن و شوهرها هم گاهی با یکدیگر به اختلاف برمی‌خورند و در مورد چیزهای کوچک و بزرگ با یکدیگر بحث می‌کنند. در نتیجه نباید از پیش آمدن اختلافات در زندگی خود شگفت زده شوید. با این حال هنگامی که بچه‌دار می‌شوید باید در این باره احتیاط بیشتری به خرج دهید و از بحث و بگو مگو جلوی فرزند خود بپرهیزید. چرا که کودکان ظرفیت روانی کم‌تری دارند و این دعواها می‌تواند آسیب جدی به روح و روان آن‌ها وارد کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
برای دریافت مشاوره در زمینه دعوای والدین میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: دعوای والدین
چرا دعوای والدین مشکل‌ساز است؟
جالب است بدانید تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهد حتی کوکان 6 ماهه می‌توانند تحت تأثیر دعواهای سخت بین والدین قرار بگیرند. از طرف دیگر اثرات منفی دعوای پدر و مادر تنها به کودک کم سن و سال محدود نمی‌شود و نوجوانان 19 ساله نیز از این مسئله رنج می‌برند وآسیب می‌بینند. در واقع دعوای والدین می‌تواند فرزندان خانواده در هر سنی را آزار دهد. در ادامه به علل تأثیرگذاری دعوای والدین بر سلامت روان کودک اشاره خواهیم کرد:
1. آسیب‌پذیری بالای کودکان از نظر عاطفی
دعوای والدین احساس امنیت کودک را خدشه‌دار می‌کند و منجر به تضعیف شدن نگرش مثبت او نسبت به ثبات خانواده می‌شود. کودکانی که دائماً در معرض دعوای والدین قرار دارند دچار نگرانی‌های زیادی می‌شوند. برای مثال ممکن است که آن‌ها دائماً در مورد اینکه آیا این دعواها به طلاق می‌انجامد یا نه دل‌مشغولی داشته باشند. هرچقدر دعواها غیر قابل پیش بینی تر و شدیدتر باشد امینت کودک را بیشتر تحت تأثیر قرار می‌دهد و منجر به آسیب‌های عاطفی بیشتری خواهد شد.
2. تحت تأثیر قرار گرفتن رابطه والد-فرزندی
هنگامی که تعارض‌ها شدت می‌یابد والدین در فشار و استرس زیادی قرار می‌گیرند. مادر و پدرها در این شرایط از نظر روانی در وضعیتی نیستند که بتوانند وقت کافی را برای کودک خود اختصاص دهند. علاوه بر اینکه کمیت رابطه والد- فرزندی در این شرایط تحت تأثیر قرار می‌گیرد، کیفیت رابطه نیز دستخوش تغییراتی می‌شود. چرا که والدین نمی‌توانند با صمیمت و اشتیاق سابق با فرزند خود رفتار کنند در حالی که خود در حال دست و پنجه نرم کردن با هیجانات منفی بسیاری هستند.
3. شکل گرفتن فضای استرس‌زا در خانه
مشاهده دعوای دائمی یا شدید والدین برای کودکان به شدت استرس‌آور است. این استرس بر سلامت جسم و روان تأثیر می‌گذارد و می‌تواند در روند رشد اختلال ایجاد کند.
تأثیرات بلند مدت دعوای والدین بر فرزندان
تحقیقات طولی و بلند مدتی روی کودکانی که تجربه مشاهده دعوای والدین را داشته‌اند انجام شده است. نتایج این تحقیقات در مورد تأثیرات دعوای والدین به موارد زیر اشاره دارد.
1. کاهش عملکرد شناختی ذهن بر اثر دعوای والدین
تحقیقات نشان می‌دهد استرس شدیدی که این کودکان تحمل می‌کنند، می‌تواند بر عملکرد شناختی آن‌ها تأثیر بگذارد. محققان دریافتند هنگامی که والدین دائماً با یکدیگر بحث و دعوا می‌کنند کودکان مشکلات بیشتری در تنظیم توجه و هیجانات را نشان می‌دهند. هم چنین عملکرد آن‌ها در حل مسائل و سرعت تشخیص آن‌ها نیز می‌تواند آسیب ببیند.
2. افزایش مشکلات ارتباطی
کودکانی که والدینشان دائماً با یکدیگر دعوا دارند به احتمال بیشتری با دیگران با خصومت رفتار می‌کنند. در واقع فرزندان شما الگوهای رفتاری شما را تکرار می‌کنند و شما میتوانید این مسئله را در نحوه برخورد آن‌ها با خواهر و برادرها یا دوستانشان مشاهده کنید. آن‌ها ممکن است در آینده و برای برقراری روابط عاطفی با جنس مخالف نیز دچار مشکل شوند. چرا که اعتماد آن‌ها در مورد زندگی زناشویی تحت تأثیر قرار گرفته است.
3. افزایش مشکلات کودک در مدرسه از تأثیرات دعوای والدین
نتایج مطالعات نشان می‌دهند که افت تحصیلی ناگهانی و کاهش نمرات درسی در بچه‌هایی که خانواده پرتنشی دارند بیشتر مشاهده می‌شود. این مسئله خصوص در نوجوانان دبیرستانی به وفور دیده می‌شود.
4. افزایش احتمال سوءمصرف مواد در نوجوانی
تحقیقات بسیاری در این زمینه صورت گرفته است که نشان می‌دهد زندگی کردن در خانواده‌ای که همیشه در آن درگیری و اختلاف وجود دارد با مصرف غیر عادی مواد و الکل همبستگی دارد. در حقیقت از آنجایی که فرد نمی‌تواند به آرامش پایداری در زندگی دست پیدا کند به مواد یا الکل پناه می‌برد و از این طریق شادی‌های موقتی به دست می‌آورد و به این ترتیب در دام اعتیاد گرفتار می‌شود.
کاهش آسیب‌های مرتبط با دعوای والدین
ممکن است خواسته یا ناخواسته در طول زندگی مشترکتان دعوای سختی بین شما و همسرتان پیش بیاید و فرزندتان نیز شاهد آن باشد. برای آنکه بتوانید اثرات منفی این جریان را کاهش دهید میتوانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
1. با کودک در مورد آنچه اتفاق افتاده صحبت کنید
با وجود اینکه لازم نیست جزئیات اختلافاتتان را با کودک در میان بگذارید یک جلسه خانوادگی تشکیل دهید و به کودک بگویید درست است که کنترل دعوا در آن زمان از دست شما خارج شد اما هرگز این‌گونه رفتار کردن را تائید نمی‌کنید و تلاش می‌کنید تا دیگر اتفاق تکرار نشود.
2. به کودک اطمینان خاطر دهید
کودکان نگرانی بسیار زیادی در مورد طلاق و جدایی والدین پیدا می‌کنند. به همین خاطر لازم است که به آن‌ها اطمینان خاطر دهید که تنها اختلافات جزئی در عقاید شما وجود دارد و دعوای شما به معنای قصد طلاق یا جدایی نیست.
3. در مورد دعواهای خانوادگی برای کودک توضیح دهید
کودکان از دعوای والدین بسیار وحشت‌زده می‌شوند و ممکن است خود را مقصر این اتفاق بدانند. لازم است برای آن‌ها توضیح دهید این بحث‌ها می‌تواند در خانواده‌ای اتفاق بیفتد و ممکن است گاهی افراد کنترل خود را از دست دهند. این دعواها نشانه این نیست که شما خانواده خود را دوست ندارید. لازم است برای حل اختلافات خود از مشاوره خانواده بهره‌مند شوید. میتوانید برای کاهش آسیب‌های وارده به فرزندان با روانشناسان کودک در ارتباط باشید. در این زمینه متخصصان مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران خدمات تخصصی ارائه می‌دهد.
سؤالات متداول
– آیا دعواهای لفظی و به دور از پرخاشگری فیزیکی هم به همان میزان آسیب‌رسان است؟
منظور از دعوای والدین تنها پرخاشگری‌های فیزیکی نیست. بلکه نحوه بحث کردن شما با یکدیگر نیز می‌تواند آسیب‌های جدی به فرزندتان وارد کند. ویژگی‌های دعوای مخرب والدین عبارت‌اند از: توهین کردن به یکدیگر، تهدید دیگری به ترک کردن و رفتن، هرگونه پرخاشگری فیزیکی مثل پرت کردن وسایل، رها کردن و رفتن در میان بحث .
– کودکانی که دائماً دعوای والدین خود را مشاهده می‌کنند بیشتر در معرض ابتلا به چه اختلالاتی هستند؟
انواع اختلالات رفتاری، اختلالات خوردن نظیر بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی، اضطراب و افسردگی از جمله اختلالاتی است که این کودکان در معرض آن قرار دارند.
برای دریافت مشاوره در زمینه دعوای والدین میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: دعوای والدین