معمولا هر والدینی به روش متفاوتی فرزند خود را تربیت می‌کند و از سبک های فرزند پروری مختلفی استفاده می‌کند که گاهی این روش‌ها و سبک‌های تربیتی مفید است و باعث رشد فرزند می‌شود، اما گاهی هم این روش‌های تربیتی نادرست هستند و باعث آسیب فرزند می‌شوند. برای اینکه بتوانید بهترین سبک را انتخاب کنید لازم است اطلاعات کافی در رابطه با هریک از آن‌ها داشته باشید. هر کدام از سبک‌های فرزند پروری مزایا و معایب خاص خودشان را دارند که در ادامه به صورت کامل به هریک از سبک های فرزند پروری اشاره می‌کنیم. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
برای دریافت مشاوره در زمینه سبک های فرزند پروری میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: سبک های فرزند پروری
سبک های فرزند پروری
هر والدینی روش خاصی را برای تربیت فرزند خود انتخاب می‌کند که گاهی این روش‌ها و سبک‌های تربیتی مفید است و باعث رشد فرزند می‌شود، اما گاهی هم این روش‌های تربیتی نادرست هستند و باعث آسیب فرزند می‌شوند. به همین دلیل لازم است تا اصلاح شود.
شخصی به نام بامیرمند با توجه به تحقیقاتی که روی شیوه‌های تربیتی والدین انجام داد سه نوع سبک فرزند پروری را ارائه داد. این سبک های فرزند پروری شامل سبک مستبدانه، سهل گیرانه و مقتدرانه است، همچنین محققانی به نام النور مک‌کوبی و جان مارتین نیز سبک فرزند پروری دیگر به نام سبک طرد کننده را شناسایی کرده اند که در ادامه به بررسی هریک از آن‌ها می‌پردازیم. برای آشنایی بیشتر در زمینه مهارت های فرزند پروری کلیک کنید.
سبک فرزند پروری مستبدانه از انواع سبک های فرزند پروری
در این سبک، والدین همیشه انتظار اطاعت محض فرزندان خود از آن‌ها، کنترل زیاد روی فرزندان دارند و تنها والدین هستند که بر فرزندان خود بدون هیچ توضیحی دستور می‌دهند. در این سبک فرزندان مفهوم آزادی، برابری و احترام متقابل را تجربه نمی‌کنند و هیچ یک از این رفتارها را نمی‌آموزند، بلکه تنها رفتار تحکم آمیز، اطاعت از والدین و زور گویی به اشخاص پایین تر را می‌آموزند. معمولا خانواده‌هایی از این شیوه برای تربیت فرزند خود استفاده می‌کنند حمایت کمی از فرزندان خود می‌کنند و بیشتر آن‌ها را تنبیه می‌کنند و برای آن‌ها محدودیت‌های زیادی قائل می‌شود.
به صورت کلی سبک فرزند پروری مستبدانه دارای ویژگی‌های زیر است.
- کنترل زیاد و دادن دستورات گاها غیر معقول به فرزندان
- رفتار تحکم آمیز والدین
- حمایت کم از فرزندان
- روابط عاطفی ضعیف بین والدین و فرزندان
- تنبیه فرزندان و محدود کردن آن‌ها
تاثیر سبک فرزند پروری مستبدانه بر فرزندان
- اعتماد به نفس و عزت نفس پایین
- عدم استقلال و مسئولیت پذیری
- داشتن مهارت‌های ارتباطی ضعیف
- ناکام ماندن در تصمیم گیری‌ها
- شکل گیری افرادی مضطرب، منفعل و افسرده
- و در آخر این که نمی‌توانند در آینده نقش رهبری گروه را بر عهده بگیرند
سبک فرزند پروری سهل گیرانه از انواع سبک های فرزند پروری
در این سبک فرزندان از هیچ قاعده و ضابطه‌ای پیروی نمی‌کنند و به طریقی که دلشان بخواهد رفتار می‌کنند. معمولا در این از خانواده‌ها نوعی هرج و مرج حاکم است، زیرا در آن از سوی والدین هیچ محدودیتی اعمال نمی‌شود و هیچگونه رهنمودی داده نمی‌شود. معمولا والدین سهل گیر معتقدند که کودکان باید خود تنظیم باشند و بتوانند خودشان را کنترل کنند، ویژگی مثبت این سبک این است که والدین روابط خوبی با فرزندان خود دارند اما نکته منفی آن این است که فرزندان هیچ محدودیتی ندارند و کاملا آزاد هستند.
معمولا والدین سهل گیر خواسته‌های فرزند خود را بدون هیچ چون و چرایی قبول می‌کنند که این کار موجب می‌شود تا در آینده با خواسته‌های غیرمعقول و پیامد‌های منفی زیادی مواجه شوند. والدین سهل گیر با شیوه تربیتی نادرست خود هدفمندی، خلاقیت، آموزش یک هنر یا ورزش، طریقه صحیح معاشرت با اطرافیان و دوست‌یابی و بسیاری نقش‌های دیگر در این زمینه‌ها را از فرزندان خود می‌گیرند و آن‌ها را محروم می‌کنند.
ویژگی های سبک فرزند پروری سهل گیرانه
- نداشتن قوانین و مقررات مشخص برای فرزندان
- آزادی بیش از اندازه فرزندان
- برآورده کردن تمام خواسته‌های فرزندان حتی اگر غیر منطقی باشد.
- تصمیم گیری در بیشتر موارد بر عهده فرزندان
- روابط گرم و صمیمانه بین والدین و فرزندان
تاثیر سبک فرزند پروری سهل گیرانه بر فرزندان
- قرار گرفتن در معرض اضطراب و افسردگی
- نداشتن مرزبندی
- پیروی نکردن از قوانین و مقررات
- نداشتن هدف در زندگی
- تمایل به مصرف مواد مخدر
- داشتن رفتارهای خشونت آمیز
سبک فرزند پروری مقتدرانه
سبک فرزند پروری مقتدرانه بهترین نوع از سبک های فرزند پروری است زیرا در این سبک احترام و محبت متقابل حاکم است. اعضای خانواده به هم احترام می‌گذارند و به ضوابط قانونی متکی هستند، قوانینی که در خانواده حاکم است براساس توافق والدین و فرزندان وضع شده است. همچنین براساس تحقیقاتی که انجام شده است این سبک نتیجه بخش است و باعث رشد و بلوغ فکری فرزندان می‌شود.
ویژگی سبک‌های تربیتی مقتدرانه
- وجود احترام متقابل بین والدین و فرزندان
- تعیین قوانین مشخص که با توافق والدین و فرزندان صورت گرفته است.
- ارتباط عاطفی مناسب با فرزندان
- حمایت کافی والدین از فرزندان
- وجود هدف‌های روشن و مشخص در خانواده
تاثیر سبک فرزند پروری مقتدرانه بر فرزندان
- فرزندان در آینده از سلامت هیجانی بهتری برخوردارند
- به والدین خود اعتماد دارند و از حسن نیت آن‌ها آگاه هستند
- مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی مناسب با دیگران دارند
- در موقعیت‌های مختلف بهتر می‌توانند تصمیم گیری کنند
- انعطاف پذیری خوبی دارند
- افرادی مسئولیت پذیر هستند
- دلبستگی ایمن دارند
- تاب‌آوری بیشتر فرزندان در مقایسه با همسالان
- محبوبیت بیشتری نسبت به دیگران دارند
- به بزرگسالان و دیگران احترام می‌گذارند
- همدل و مهربان هستند
سبک فرزند پروری طرد کننده از انواع سبک های فرزند پروری
در این سبک فرزند پروری والدین و فرزندان ارتباط کمی با یکدیگر دارند، نظارت و توجه کافی روی فرزندان وجود ندارد و صمیمت کمی بین آن‌ها حاکم است. آن‌ها زمان خیلی کمی را با فرزندان خود می‌گذرانند، آگاهی کافی در رابطه با علایق، انتظارات و خواسته‌های فرزند خود ندارند. فرزندان نمی‌توانند در شرایط مناسب رشد کنند و گاها دچار چالش‌هایی با والدین خود می‌شوند.
ویژگی‌های سبک فرزند پروری طرد کننده
- عدم نظارت کافی روی عملکرد فرزندان
- روابط عاطفی ضعیف بین والدین و فرزندان
- نداشتن روش تربیتی مشخص
- داشتن انتظارات محدود از فرزندان
- ممکن است والدین درگیر اعتیاد یا افسردگی باشند.
تاثیر سبک فرزند پروری طرد کننده بر فرزندان
- فرزندان انزوا طلب و مضطرب می‌شوند
- بیشتر در معرض اعتیاد قرار دارند
- زندگی از نظر آن‌ها پوچ و بی‌ارزش است
- در خلاء عاطفی رشد می‌کنند
- در آینده نمی‌توانند شریک مناسبی در زندگی زناشویی باشند
سخن آخر
برخی از والدین هستند که برای انتخاب سبک مناسب فرزندپروری، ممکن است از همان سبکی که خودشان در آن تربیت شده‌اند استفاده کنند یا دقیقا مخالف سبکی که در آن رشد کرده‌اند، به خاطر رنج و ناراحتی که در دوران کودکی تحمل کرده‌اند بهره می‌گیرند. اما بهتر است بدانید که این کار موجب می‌شود تا گاهی کودکان ضربه ببینند و دچار آسیب شوند، به همین علت لازم است تا با کسب آگاهی و بررسی شرایط فرزندتان از سبک مناسب فرزندپروری استفاده کنید تا بتوانید به خوبی فرزند خود را تربیت کنید.
برای اینکه بتوانید آگاهی لازم را کسب کنید، توصیه می‌شود با روان‌شناس و مشاور کودک در ارتباط باشید و از تجربیات مفید آن‌ها استفاده کنید و فرزند خود را به درستی و با استفاده از بهترین سبک تربیت کنید. همچنین مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران می‌تواند به شما در این زمینه کمک کننده باشد.
برای دریافت مشاوره در زمینه سبک های فرزند پروری میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: سبک های فرزند پروری