افرادی که اختلال شخصیت خودشیفته یا نارسیسیسم دارند تواناییهای خود را بیش از اندازه در نظر میگیرند. چنین افرادی مدام به تحسین دیگران نیاز دارند اما هیچ گونه همدلی از خود بروز نمیدهند. علاوه بر این همیشه باور دارند که از دیگران بهترند. این اختلال بنابر علتهای زیادی ممکن است رخ بدهد که مهنترین آنها شیوهی فرزندپروری والدین است. معمولال میتوان تا حد معدودی این اختلال را درمان کرد اما مهمترین قسمتش این است که خود فرد درمان را بپذیرد. برای اطلاع بیشتر از نشانههای شخص خودشیفته با ما همراه باشید.
برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال شخصیت خودشیفته میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: اختلال شخصیت خودشیفته
نشانههای فرد مبتلا به اختلال خودشیفتگی
اختلال خودشیفتگی از جمله اختلالات روانی است که فرد مبتلا برای هیچ چیز جز خود اهمیت قائل نیست و اغلب باعث ناراحتی و رنجش اطرافیان میشود. در ادامه مهمترین نشانههای خودشیفتگی را شرح دادهایم.
ز ؛ حس همدلی ندارد
مهمترین ملاک برای خودشیفتگی یک شخص عدم حس همدلی در اوست. این افراد هیچگاه نمیتوانند رنج و ناراحتی شما را درک کنند. مرد خودشیفته هیچ وقت درک نمیکند که محروم کردن همسرش از دیدار با خانوادهاش چقدر رنجآور است. همچنین زن خودشیفته نمیفهمد که همسرش چقدر برای تامین رفاه خانواده تلاش میکند. پس در ازدواج با فرد خودشیفته دقت کنید.
شخصیت خودشیفته خودمحور است
فرد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته همیشه خود را محور همه چیز قرار میدهد. در نظر او هیچ کی به جز خودش اهمیت ندارد و تمام دنیا باید طبق خواستههای او عمل کنند. همچنین در تمام مسائل دخالت میکند و نظر میدهد؛ حتی در مسائلی که ربطی به او ندارد. نمیتواند به هیچکس جز خود فکر کند. مصلحت دیگران برایش اهمیتی ندارد.
خودبزرگ بینی در شخصیت خودشیفته
افراد خودشیفته خود را افرادی خاص میدانند و گمان میکنند تمام اتفاقات مثبت به خاطر آنها رخ میدهد. خودبزرگ بینی این افراد در اغلب موارد بسیار تخیلی و غیر واقعی است. برای مثال سر هیچ کاری نمیرود و حتی توانایی تامین مایحتاح خانواده را هم ندارد اما معتقد است که خانواده همسرش زیر سایه او زنده هستند و مخارجشان را از او میگیرند. این باورها ریشههای عمیق دارند و از سر لجبازی نیستند. یا مثلا فرد خودشیفته تحصیلات خود را به پایان نرسانده اما معتقد است که دکترای تجارت دارد و هیچ کس به پای او نمیرسد.
شخصیت خودشیفته اعتقادی به قانون ندارد
این گونه افراد معمولا با قوانین مشکل دارند و از آنها پیروی نمیکنند. اعتقادی به گرفتن گواهینامه، رفتن به سربازی، حضور به موقع در محل کار و… ندارند. حتی حاضر نیستند قوانین سادهی اجتماعی را رعایت کنند. علت این قانون شکنیها این است که خود را تافتهی جدا بافته و خاص میدانند و معتقدند آتقدر مهم و خاص هستند که احتیاحی به رعایت قوانین ندارند و خود قانونها را تعیین میکنند.
تحقیر دیگران عادت فرد خودشیفته است
او همواره افراد پایینتر از خود از لحاظ درجه و یا همتراز را تحقیر میکند و با توهین سخن میگوید. مثلا یک مدیر خودشیفته همیشه موجب رنجش کارمندان خود میشود و آنها را تحقیر میکند. یک مرد خودشیفته همیشه زنها را تحقیر میکند چون معتقد است آنها ضعیف هستند و مردان برتراند. حتی با مادر خود نیز رفتار تحقیر آمیزز دارد.
شخصیت خودشیفته نیازمند تحسین است
افراد خودشیفته انتظار دارند برای کوچکترین کاری که انجام میدهند سالها مورد تعریف و تمجید قرار بگیرند. تنها تا زمانی که از آنها تعریف کنید و از آنها تشکر کنید آرام هستند. زنی را در نظر بگیرید که از شوهرش انتظار دارد به خاطر اینکه ماهی یکبار غذا میپزد مدام از او تشکر کند و یا زنی که چون خانواده همسرش را دعوت کرده باید سالها مدیون و سپاسگذار او باشند.
نشانههای دیگر اختلال شخصیت خودشیفته
شخصیت خودشیفته دیگران را استثمار میکند. از آنها کار بسیار میخواهد بدون اینکه نشکر کند و یا وجدانی داشته باشد. مثل دختری که انتظار دارد خانوادهاش خرج او و شوهرش را بدهند. او بسیار حسود است و گمان میکند که دیگران همیشه به او حسودی میکنند؛ ممکن است بر اثر همین حسادت به دیگران آسیبهای روحی و جسمی بزنند. افراد خودشیفته سرشار از احساسات خشم و نفرت و کینه هستند. کوچکترین مخالفت را توهین درنظر میگیرند و احساس تنفر شدیدی میکنند.
علت ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفته
این اختلال باتوجه به عوامل بسیاری رخ میدهد که مهمترین آن به ترییت و برخوردهای والدین در کودکی و تعاملات کودک با همسالان دوستان و اطرافیان مربوط میشود. افراد خودشیفته برخلاف رفتارهای خود اعتمادبه نفس پایینی دارند که مدام به تعریف و توجه دیگران نیازمندند. این افراد معمولا والدین سرد و بی عاطفهای داشتهاند که موفقیتهای کودکانشان را در نظر نمیگرفتهاند و بیشتر به دنبال موفقیت خود بودهاند.
کودک در اثر چنین تجربهای سعی میکند تا راهی پیدا کند خود را دلداری میدهد و متقاعد میکند که فرد با استعداد و با ارزشی است. بنابراین به فردی بدون اعتماد به نفس تبدیل میشود که مدام به دنبال توجه دیگران است و خود هیچ اهمیت و عاطفهای برای دیگران قائل نیست چراکه محبت و عاطفه را از والدین خود دریافت نکرده و جنس آن را نمیداند. از طرفی دیگر توجه بیش از اندازه و پاداش و تنبیههای افراطی والدین میتواند زمینهساز بروز چنین اختلالی شود.
درمان اختلال شخصیت خودشیفته
درمان این افراد بدون مراجعه به مشاور روانشناس میسر نیست. هرچند که با وجود مشاور نیز نتایج در طولانی مدت حاصل میشود. فرد خودشیفته هیچ گاه نمیپذیرد که اختلال شخصیتی و رفتاری دارد بنابراین معمولا به مشاور مراجعه نمیکنند. اگر هم به سراغ مشاور بروند قصد دارند تا اطرافیانشان را درمان کنند!
رفتار با فرد خودشیفته
افراد خودشیفته بیشترین آسیب را به همسر و خانواده خود وارد میکنند. تحمل تحقیرهای دائمی، انتظار های غیرواقع بینانه و رفتارهای نامناسب اجتماعی آنها را به سختی میاندازد. سعی کنید او را تحریک نکنید تا از کوره دربرود. هیچ چیزی از او بعید نیست؛ ممکن است کتک بزند و یا قتل کند. در بهترین حالت آبرویتان را میبرد. ایجاد مرزبندیهای دقیق کمی به شما کمک میکند.
مثلا بگویید که اگر به توهین و تحقیر خانواده ادامه دهد ارتباط خود را با او قطع میکنید یا تمام امتیازات مالی را از او میگیرید. احتمال تغییر رفتار در چنین افرادی صفر است و با بالارفتن سن بدتر هم میشود. تنها میتوانید تا حدودی از خود محافظت کنید. در رفتار با شخص خودشیفته سعی کنید هیچ نشانی از تحقیر نداشته باشید همچنین لازم است تا خود را در برابر توهینهای او مقاوم کنید و ظرفیت خود را افزایش دهید. همچنین در این زمینه میتوانید از راهنماییهای متخصصان مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران بهرهمند شوید.
برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال شخصیت خودشیفته میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: اختلال شخصیت خودشیفته