اسکیزوفرنی یک بیماری روانی است که در آن افکار فرد بی‌نظم می‌شود، رفتارهای غیر طبیعی و ضد اجتماعی دارد و دچار توهم و هذیان می‌شود، فردی که به اسکیزوفرنی مبتلا است ارتباط کمتری با واقعیت دارد. جالب است بدانید حدود ۲۱ میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا هستند. اسکیزوفرنی با مراقبت‌های پزشکی قابل درمان است و اگر از روان‌درمانی به همراه دارو درمانی استفاده شود نتیجه بخش خواهد بود. در ادامه به علائم، علل و راهکارهای درمانی بیماری اسکیزوفرنی اشاره می‌کنیم.
برای دریافت مشاوره در زمینه اسکیزوفرنی میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی یکی از انواع اختلالات روانی است که بر ذهن، تفکر و رفتار فرد تاثیر می‌گذارد. این بیماری باعث می‌شود شخص در انجام دادن کارهای روزمره‌ی خود ناتوان شود. شنیدن صداها و دیدن موجوداتی که وجود خارجی ندارند از نشانه‌های این بیماری است و در آن فرد توهم‌هایی می‌زند که گاهی ممکن است خطرناک باشد و موجب آسیب رساندن به خودش یا دیگران شود.
آن‌ها می‌توانند به مدت طولانی بدون حرکت باشند و صحبتی نکنند، از نظر ظاهری گاهی نمی‌توان تشخیص داد اما زمانی که شروع به صحبت کردن می‌کنند و از ایده‌های عجیب و افکار عجیب خود صحبت می‌کنند، می‌توان به وجود این بیماری در آن‌ها پی‌برد. نتایج نشان داده است که این بیماری درمان پذیر است و با استفاده از راهکارهای درمانی می‌توان به بهبود و کنترل علائم این بیماری امیدوار بود.
نشانه‌های اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی نشانه‌هایی دارد که از طریق آن می‌توان به تشخیص این بیماری رسید. نشانه‌هایی که در ادامه گفته می‌شود برای برخی‌ها گذرا هستند و پس از مدتی از بین می‌روند اما برای بعضی‌ها ثابت و ماندگار هستند. شدت این نشانه‌ها به فرد بستگی دارد و گاهی آنقدر شدت علائم اسکیزوفرنی کم است که به سختی قابل تشخیص است.
1. توهم
زمانی که فردی به اسکیزوفرنی مبتلا است دچار توهمات زیادی در زمینه‌های حسی شنوایی، بینایی، لامسه و بویایی می‌شود. مثلا ممکن است افرادی را ببیند که وجود خارجی ندارند، یا صداهایی را بشنوند که در واقعیت وجود ندارد.
حتی ممکن است از طریق صدا ماموریت‌هایی را دریافت کنند که از نظر خودشان موظف به اجرای آن هستند. از نظر بویایی نیز متوجه رایحه‌هایی می‌شوند که به جز خودشان شخص دیگری متوجه آن‌ها نمی‌شود. در زمینه‌ی لامسه نیز حس می‌کنند که کسی در حال نوازش آن‌ها است در صورتی که همچنین اتفاقی نیفتاده است.
2. هذیان
یکی دیگر از علائم اسکیزوفرنی هذیان می‌باشد. افرادی که اسکیزوفرنی دارند معمولا اعتقادات اشتباهی دارند که به آن‌ها باور و اطمینان کامل دارند. مثلا گمان می‌کنند که دارای هوش فوق‌العاده‌ای هستند و از طریق آن می‌توانند هر کاری را در دنیا انجام دهند و تمام مردم جهان زیر سلطه‌ی آن‌ها هستند.
همچنین ممکن است خود را جای افراد مشهور بگذارند و گمان کنند که واقعا آن فرد مشهور هستند. یکی دیگر از انواع هذیان‌ها، هذیان گزند و آسیب نام دارد و به این معنا است که افراد اسکیزوفرنی فکر می‌کنند که دیگران قصد آسیب رساندن به او را دارند و می‌خواهند از طریق مسمومیت، حمله و … به او آسیب برسانند و او را از بین ببرند.
3. اختلال در تفکر
اختلال در تفکر به معنای داشتن تفکر غیرمنطقی و غیر عادی می‌باشد، و ذهن آن‌ها آشفته است. معمولا به صورت نامفهوم صحبت می‌کنند به گونه‌ای که درک و فهمیدن صحبت‌هایشان دشوار می‌شود، اصطلاحا به این مشکل سالاد لغت می‌گویند.
آن‌ها ممکن است گاهی به وقفه‌ی تفکر مبتلا شوند، یعنی زمانی که در حال صحبت کردن هستند به صورت ناگهانی سکوت می‌کنند و به فکر فرو می‌روند، اگر دلیل این وقفه را بپرسید نمی‌توانند به یاد بیاورند. همچنین کسانی که اسکیزوفرنی دارند در صحبت‌هایشان واژگان جدیدی می‌سازند و اصطلاحا واژه سازی می‌کنند.
4. اختلال در حرکت
شخصی که در حرکت اختلال دارد حرکات خاصی را مرتبا تکرار می‌کند یا به مدت طولانی حرکت نمی‌کند و تکان نمی‌خورد، در حقیقت فرد دچار نوعی بهت می‌شود و این اختلال کاتاتونی نام دارد، فردی که دچار کاتاتونی می‌شود هیچ واکنشی ندارد و می‌تواند در مدت زمان طولانی بدون حرکت باشد.
5. اختلال در احساس و رفتار
تشخیص این مشکل کمی دشوار است و اغلب با افسردگی اشتباه گرفته می‌شود. فردی که اسکیزوفرنی دارد نمی‌تواند احساسات مختلف خود را بروز دهد و از نظر احساسی یکنواخت و ثابت می‌شوند. از اتفاقات روزمره لذت نمی‌برند و زندگی برای آن‌ها یکنواخت می‌شود.
آن‌ها نمی‌توانند کاری را شروع کنند و ادامه دهند، در حقیقت در انجام دادن کارها تنبل می‌شوند. به تدریج کم‌حرف می‌شوند و بیشتر ترجیح می‌دهند ساکت باشند و حرفی نزنند. به بهداشت فردی اهمیتی نمی‌دهند و ممکن است تا مدت زیادی به حمام نروند و تلاشی برای پاکیزگی خود نکنند.
6. اختلالات شناختی
در برخی از افرادی که اسکیزوفرنی دارند این اختلال بسیار نامحسوس است و تشخیص آن دشوار است، اما برای بعضی از افراد به راحتی قابل تشخیص است و می‌توان به اختلالات شناختی آن‌ها پی‌برد. معمولا پزشکان و روان‌شناسان از تکنیک‌هایی برای تشخیص این بیماری در فرد استفاده می‌کنند.
افرادی که اسکیزوفرنی دارند نمی‌توانند اطلاعات را به درستی درک و تحلیل کنند و از آن اطلاعات نمی‌توانند در تصمیم گیری‌های خود استفاده کنند. اختلال در تمرکز و توجه دارند، حافظه‌ی فعال آن‌ها کند است و نمی‌توانند فورا اطلاعات را به یاد بیاورند.
علل اسکیزوفرنی
عوامل زیادی زمینه‌ساز بیماری اسکیزوفرنی می‌باشند. یکی از اصلی ترین دلایل اسکیزوفرنی ژنتیک می‌باشد، کسانی که بستگان درجه یک آن‌ها مبتلا به اسکیزوفرنی باشد، احتمال مبتلا شدن به این بیماری ۱۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. دوقلوهای یکسانی که یکی از والدین آن‌ها به اسکیزوفرنی مبتلا باشد، احتمال مبتلا شدن آن‌ها ۴۵ تا ۶۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.
تنها عوامل ژنتیکی موجب بروز اسکیزوفرنی نمی‌شود و عوامل محیطی مانند ویروس‌ها، ضربه‌ها و آسیب‌های پیش از تولد، مشکلات در زمان زایمان، عوامل شناختی و بسیاری از عوامل محیطی دیگر در بروز اسکیزوفرنی تاثیر گذار است.
فردی که به بیماری اسکیزوفرنی مبتلا است، اگر در زمان دیرتری به این بیماری مبتلا شود بهتر است اما هرچقدر زودتر و در سنین پایین‌تر به اسکیزوفرنی مبتلا شود راه دشوارتری در پیش دارد، معمولا در سنین ۱۶ تا ۳۰ سالگی افراد به اسکیزوفرنی مبتلا می‌شوند.
یکی دیگر از علل اسکیزوفرنی عدم تعادل شیمیایی در مغز می‌باشد، به عبارت دیگر عدم تعادل دوپامین و انتقال دهنده‌ی عصبی مانند سروتونین در بروز بیماری موثر است. همچنین استفاده از مواد مخدرهایی مانند ماری‌جوانا و LSD باعث عود شدن بیماری اسکیزوفرنی می‌شود، استفاده از حشیش نیز موجب بروز مراحل اولیه‌ی بیماری اسکیزوفرنی می‌شود.
اسکیزوفرنی چگونه درمان می‌شود؟
برای اینکه بتوان نشانه‌های این بیماری را کاهش داد از درمان دارویی و روان‌درمانی استفاده می‌شود. در دارو درمانی از داروهای ضد روانپریشی استفاده می‌شود، این داروها ممکن است در ابتدا موجب خواب آلودگی، سرگیجه، تاری دید، سفتی عضلات، بی‌قراری و … شود. اما به تدریج این علائم کاهش پیدا می‌کنند، اگر متوجه شدید که با گذشت زمان نشانه‌های بالا کاهش پیدا نکردند توصیه می‌شود با پزشک خود در میان بگذارید.
یکی دیگر از راهکارهای درمانی اسکیزوفرنی روان‌درمانی می‌باشد، برای اینکه درمان اسکیزوفرنی نتیجه بخش باشد لازم است روان درمانی به همراه دارو درمانی صورت بگیرد. روان درمانی به فرد کمک می‌کند تا بتواند علائم روانی بیماری خود را کنترل کند.
در رفتار درمانی فرد یاد می‌گیرد که چگونه علائم بیماری خود را کنترل و مدیریت کند، همچنین به تدریج می‌تواند به صداهایی که می‌شنود گوش ندهد یا به تصاویری که او می‌بیند ولی وجود خارجی ندارد اهمیتی ندهد. روش‌های روان‌درمانی به صورت فردی و گروهی می‌باشد، زمانی که درمان به صورت گروهی باشد افراد به تدریج از انزوا بیرون می‌آیند و ارتباط بیشتری با دیگران برقرار می‌کند.
در روان درمانی از راهکارهای دیگری مانند شوک الکتریکی، خانواده درمانی و گفتار درمانی و درمان‌های مبتنی بر گفتگو انجام می‌شود. شما میتوانید تمامی روش‌های درمانی ذکر شده را در مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران به صورت تخصصی دریافت کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه اسکیزوفرنی میتوانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: اسکیزوفرنی