اختلال تیک به معنی حرکات غیرارادی ماهیچه‌های بدن است که باعث مشکلات حرکتی در فرد می‌شود و انواع مختلفی دارد. بسیاری از تیک‌های عصبی موقتی بوده و پس از مدتی بهبود می‌یابند اما برخی دیگر به قدری شدید هستند که به دارو درمانی نیاز دارند. علت قطعی برای اختلال تیک نمی‌توان مشخص کرد اما برخی تحقیقات نشان داده که عوامل زیستی-عصبی در بروز اختلال تیک موثر هستند. همچنین برخی عوامل در کاهش و افزایش شدت تیک‌ها موثرند و شناسایی این عوامل به بهبود تیک‌ها کمک می‌کند. لازم به ذکر است که معمولا برای کاهش این نوع اختلالات از روان درمانی و دارو درمانی استفاده می‌شود. در ادامه به بررسی بیشتر این اختلال خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
منبع: اختلال تیک
اختلال تیک چیست؟
تیک یک اختلال عصبی است که باعث حرکت غیرعادی و مکرر جسمی می‌شود. تیک می‌تواند هر قسمتی از بدن را درگیر کند اما در اکثر موارد روی صورت و پلک بروز پیدا می‌کند. تیک برای هر فردی اتفاق می‌افتد و یک حرکت موقتی است. اما برخی مواقع تیک‌ها تبدیل به اختلال می‌شوند و شدت آن‌ها بیشتر می‌شود. از شکل‌های مختلف تیک می‌توان به چشمک زدن، ناله کردن، صاف کردن گلو، حرکات شانه، حرکات سر، فین فین کردن، حرکت لب‌ها و غیره اشاره کرد.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات روانی کلیک کنید.
انواع اختلال تیک
برخی از انواع اختلال‌های تیک به شرح زیر هستند:
1. سندروم توره
سندروم توره به این صورت است که فرد علاوه بر داشتن چند تیک حرکتی، حداقل یک تیک صوتی نیز داشته باشد. تیک‌های حرکتی و صوتی می‌توانند همزمان باهم رخ دهند و یا جدا باشند. تعداد دفعات تیک مشخص نیست و ممکن است در این دوره شدت آن کم یا زیاد شود. اختلال توره قبل از سن 18 سالگی بروز پیدا می‌کند و برای تشخیص لازم است که پس از شروع اولین تیک به مدت حداقل یکسال به طول بینجامد.
2. اختلال تیک کلامی یا حرکتی مزمن
یکی از انواع تیک‌های کلامی یا حرکتی در فرد بروز پیدا می‌کند و به مدت حداقل یک سال با شدت کم و زیاد ادامه پیدا می‌یابد. اختلال تیک مزمن قبل از سن 18 سالگی شروع می‌شود.
3. اختلال تیک موقت
تیک‌های پیچیده یا ساده حرکتی و کلامی در فرد وجود دارد و از مدت ظهور تیک‌ها بیش از یک سال نگذشته است. این اختلال نیز قبل از سن 18 سالگی شروع می‌شود.
4. تیک‌های ساده
از تیک‌های ساده می‌توان به حرکاتی همچون چشمک زدن و صاف کردن گلو اشاره کرد. مدت زمان تیک‌های ساده معمولا بسیار کوتاه و در حد چند صدم ثانیه است.
5. تیک‌های پیچیده
تیک‌های پیچیده ترکیبی از حرکاتی همچون تکان دادن سر و چشمک زدن می‌باشد. حتی در مواقعی ممکن است فرد به صورت ناخودآگاه حرکات فرد دیگری را تقلید کند. تیک‌های پیچیده طولانی‌تر هستند و ممکن است تا چند ثانیه ادامه داشته باشند.
چه اختلالاتی همراه با اختلال تیک بروز پیدا میکنند؟
امکان بروز برخی از اختلالات روانی در افراد مبتلا به اختلال تیک بیش از سایر افراد است. مثلا این افراد به دلیل داشتن تیک، مهارت‌های اجتماعی پایینی دارند و دچار مشکلات ارتباطی می‌شوند. از دیگر اختلالات همراه با تیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
_ فوبیا
_ بیش فعالی همراه با نقص توجه
_ اختلال وسواس اجباری
_ اختلال اضطراب جدایی
_ اختلال اضطراب اجتماعی
برای آگاهی بیشتر در زمینه درمان اضطراب کلیک کنید.
آیا می‌توان تیک‌ها را کنترل کرد؟
تیک به صورت غیرارادی اتفاق می‌افتد اما برخی از افراد مبتلا گزارش داده‌اند که می‌توانند تیک‌های خود را سرکوب کنند. البته برای سرکوب تیک‌ها فشار و تنش بسیار زیادی را تحمل میکنند. در نهایت اینکه تیک‌ها باید آزاد شوند تا فرد از فشار و تنش رها شود.
عوامل موثر در شدت و کاهش اختلال تیک
برخی از عوامل موثر در شدت تیک‌ها عبارتند از:
1. عوامل موثر بر شدت تیک‌ها
_ استرس و اضطراب
_ خستگی
_ سرکوب تیک
_ فکر کردن مداوم و تمرکز زیاد بر روی تیک
_ منقبض کردن عضلات بدن
2. عوامل موثر در کاهش تیک‌ها
_ آرامش روانی
_ تمرکز بر یک موضوع دیگر
_ استراحت کردن
برای شناخت بیشتر در زمینه کنترل اضطراب کلیک کنید.
دلایل ابتلا به اختلال تیک
علت قطعی برای آن نمی‌توان مشخص کرد اما برخی تحقیقات نشان داده است که عوامل زیستی عصبی در بروز اختلال تیک موثر هستند. برای مثال این اختلال ممکن است در اثر فعال شدن غیرطبیعی بخشی از مغز به وجود بیاید. طی این فرایند بخش‌های دیگر مغز نیز به درستی کار نمی‌کنند و باعث حرکات غیرعادی و عجیبی همچون تیک می‌شوند. همچنین تحقیقات نشان داده است که مشکل در سطح ناقل عصبی دوپامین نیز در بروز تیک عصبی تاثیر می‌گذارد. رفتارگرایان بر این باورند که تیک در شرایطی ایجاد می‌شود که فرد احساس کند مورد توجه شدید دیگران قرار گرفته است.
درمان اختلال تیک
برای درمان این اختلال از دو روش روان درمانی و دارودرمانی استفاده می‌شود که شامل موارد زیر هستند.
1. روان درمانی
یکی از بهترین روش‌های روان درمانی، درمان شناختی رفتاری است. این نوع روش درمانی برای بسیاری از اختلالات روانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این درمان فرد یاد می‌گیرد که چگونه بدن خود را آرمیده کند. همچنین درمانگر به فرد می‌آموزد که علائم تاثیرگذار در بروز تیک و شدید شدن آن را شناسایی کرده و آن‌ها را کنترل کند.
2. دارو درمانی
برخی مواقع تیک به قدری شدید است که برای کنترل آن نیاز به دارودرمانی است. معمولا پزشکان از داروهایی استفاده میکنند که سطح دوپامین را در مغز کاهش دهد. از این داروها می‌توان به رسپریدون، هالوپریدول، کلونیدین و گوانفاسین اشاره کرد. برای دریافت مشاوره در زمینه اختلالات تیک می‌توانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران تماس بگیرید.
منبع: اختلال تیک